Opis
„Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu” (oryg. Der unbewußte Gott) to fundamentalne dzieło Viktora E. Frankla (1905–1997), austriackiego psychiatry i założyciela logoterapii (trzeciej wiedeńskiej szkoły psychoterapii). Książka koncentruje się na duchowym i nieświadomym wymiarze ludzkiej egzystencji, poszukując ostatecznego, transcendentnego sensu w życiu człowieka.
Centralna Idea i Logoterapia
Książka rozwija główne założenie logoterapii: fundamentalną potrzebą człowieka jest poszukiwanie i realizacja sensu życia. Frankl, będący neurologiem, psychiatrą i jednocześnie ocalałym z Holocaustu, argumentuje, że potrzeba sensu jest silniejsza niż potrzeba przyjemności czy dążenie do władzy.
W tym dziele Frankl wprowadza koncepcję „nieświadomego Boga” lub „nieświadomej religijności”:
- Nieświadoma Duchowość: Frankl sugeruje, że w głębi ludzkiej psychiki istnieje nieświadoma relacja z sacrum (z sensem, z Bogiem), która jest a priori (wrodzona) i jest źródłem naszej potrzeby transcendencji.
- Nieświadomy Bóg: Ta ukryta religijność manifestuje się w naszej nieustającej, często nieuświadomionej tęsknocie za ostatecznym sensem. Nawet ludzie deklarujący się jako ateiści często mają nieświadome powiązanie z wartościami transcendentalnymi – poszukują prawdy, piękna i dobra.
- Samo-Transcendentność: Człowiek z natury jest istotą samo-transcendentną – jego uwaga jest zawsze skierowana ku czemuś poza nim samym: ku sensowi, który ma zrealizować, lub ku osobie, którą ma pokochać.
Krytyka Freudyzmu i Psychologizmu
Frankl krytykuje „psychologizm” – tendencję do sprowadzania wszelkich przejawów duchowości, moralności czy religijności do poziomu popędów, lęków i mechanizmów psychologicznych (jak to czynił Freud, redukując wiarę do iluzji i kompleksów ojcowskich).
Frankl stawia tezę, że:
- Logoterapia nie zajmuje się religią, lecz duchowym wymiarem człowieka – noologią.
- Nieświadomość duchowa nie jest wypartą psychiką (jak u Freuda), ale raczej świadomością, która jeszcze nie została uświadomiona.
Frankl broni autonomii sfery duchowej, dowodząc, że ludzkie dążenie do sensu nie jest maskowanym popędem, lecz pierwotnym i niepodważalnym wymiarem człowieczeństwa.
Podsumowanie
„Bóg ukryty” to głęboka, filozoficzna i psychologiczna analiza wymiaru noologicznego (duchowego) człowieka. Książka jest skierowana do tych, którzy szukają teoretycznych i egzystencjalnych podstaw logoterapii oraz pragną zrozumieć wrodzoną potrzebę sensu i jej niezależność od materialistycznych i redukcjonistycznych nurtów w psychologii. Stanowi fundamentalny wkład w psychoterapię egzystencjalną, dowodząc, że wola sensu jest najsilniejszą motywacją ludzkiego życia.
Wydawnictwo: Czarna Owca
Rok wydania: 2019
Okładka: Twarda
Format: 130×200
Ilość stron: 240
